အရင္က နုိင္ငံေရးသိပၸံသီအုိရီတခ်ိဳ႔ကို အသံုးခ်ၿပီးေရးရင္ လက္ဝဲလက္ယာ အသံုးအနႈန္းေတြကိုသံုးေလ႔ရွိခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔ ဒီ လက္ဝဲလက္ယာ အသံုးအနႈန္းေတြနဲ႔ မရင္းနွီးသူေတြ အတြက္ အမ်ားအားၿဖင္႔ခ်န္လွပ္ထားခဲ႔ပါတယ္။ အခုေတာ႔ လက္ဝဲလက္ယာေတြ တေၾကာ႔ၿပန္လာတဲ႔အတြက္ နည္းနည္းၿပန္ေဖာ္ၿပခ်င္ပါတယ္။
နုိ္င္ငံေရးအယူအဆေခၚ အုိင္ဒီယုိလိုဂ်ီေတြအမ်ားၾကီးရွိၾကပါတယ္။ ဒီလို အယူအဆေတြကို နားလည္ဖုိ႔အတြက္ Political Spectrum ဆုိတာကို အရင္နားလည္ဖို႔လိုပါတယ္။ Political spectrum ဆုိတာ မ်ဥ္းေၿဖာင္႔တစ္ေၾကာင္းေပၚမွာ အုိင္ဒီယာေတြကို နိီးစပ္ရာအကန္႔လိုက္ တင္ထားၾကည္႔လိုက္တဲ႔ သေဘာပါပဲ။ ေပတံတေခ်ာင္းေပၚမွာ တင္ထားၾကည္႔လိုက္တဲ႔သေဘာေပါ႔။
အဲ႔လိုတင္ထားၾကည္႔လိုက္တဲ႔အခါမွာ အၾကမ္းဖ်င္း လက္ဝဲနဲ႔လက္ယာ အုပ္စုနွစ္ခု ေတြ႔ရပါတယ္။ (လက္ဝဲလက္ယာသမုိင္းကေတာ႔ ကိုထိုက္ေရးဖူးပါတယ္။)
လက္ဝဲအုပ္စုေတြရဲ႔ အို္င္ဒီယိုလိုဂ်ီက ဘယ္ဖက္အစြနး္ဆံုးကေနအလယ္အထိ စီလိုက္ရင္ မင္းမဲ႔ဝါဒ၊ ကြနၿမဴနစ္ဝါဒ၊ ဆုိရွယ္လစ္ဝါဒ အလယ္နားမွာက်ေတာ႔ ဆုိရွယ္လစ္ဘရယ္ဝါဒ ေခၚ ဒီမုိကရက္တစ္ဆုိရွယ္လစ္ဇင္အစိုးရၿဖစ္ပါတယ္။ ညာဖက္ အစြန္းဆံုးကို ၾကည္႔လိုက္ရင္ ဖက္ဆစ္ဝါဒ၊ နာဇီဝါဒ၊ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ဝါဒမ်ား၊ မ်က္ကန္းမ်ိဳးခ်စ္ဝါဒ၊ မ်ိဳးခ်စ္ဝါဒ၊ ေနာက္ ကြန္ဆာေဗးတစ္လက္ယာဝါဒ၊ ဒီမုိကရက္တစ္ကြန္ဆာေဗတစ္ဇင္ဝါဒ ဆုိၿပီး ရွိတတ္ပါတယ္။
လက္ဝဲအိုင္ဒီယာေတြက မာ႔စ္၊ ကြန္ၿမဴနစ္သေဘာတရားေတြကိုအေၿခခံတတ္ပါတယ္။ မာ႔စ္တုိ႔ဟာလဲ ယခင္ ေဟဂဲလ္တုိ႔ဒႆနေတြအေပၚ တည္မွီပါတယ္။ အေၿခခံအားၿဖင္႔ ယေန႔လူ႔ေဘာင္ပဋိပကၡေတြၿဖစ္ေနရတာဟာ မညီမွ်မႈစံနစ္ေတြေၾကာင္ၤ႔ၿဖစ္တယ္။ ဒီစံနစ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေဖာက္ၿပန္တဲ႔ ဓနရွင္လက္တစ္ဆုပ္စာေၾကာင္႔ၿဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ဒီေဖာက္ၿပန္သူေတြကို လူမ်ားစု နင္းၿပားေတြက လြတ္ေၿမာက္ေရးအတြက္ လူတန္းစားတုိက္ပြဲဆင္ႏြဲရမယ္ဆုိတဲ႔ သေဘာတရားကို အေၿခခံပါတယ္။
ဒါေပမယ္႔ကမာၻ႔သမုိင္းမွာ ကြန္ၿမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ စတာလင္၊ ေမာ္စီတုန္းတို႔ဟာ လူေပါင္းမ်ားစြာ သတ္ၿဖတ္ခဲ႔ၿပီး ၿပည္သူလူထုကို နွိပ္စက္ခဲ႔ပါတယ္။ ေၿမာက္ကိုးရီးယား ကင္ဂ်ံဳအီးလ္အပါအဝင္ေပါ႔။ က်ဴးဘားက ကတ္စ္ထရိုသည္လဲပဲ အာဏာကို နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆုပ္ကိုင္ထားခဲ႔ပါတယ္။ လက္ဝဲကြန္ၿမဴနစ္စံနစ္က နုိင္ငံအေၿပာင္းအလဲအတြက္ အာဏာရွင္အစိုးရတစ္ရပ္ကိုေဖာ္ေဆာင္ၿပီး ဘံုစံနစ္ကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ႔ ဒီလက္ဝဲဝါဒကို ေပ်ာ႔ေၿပာင္းတဲ႔ဒီလစ္ဘ၇ယ္လစ္ဇင္ရယ္ ဒီမုိကေရစီအစိုးရစံနစ္ရယ္မွာ ေပါင္းစပ္လိုက္တဲ႔အခါ ဆုိရွယ္ဒီမုိကရက္တစ္ေတြၿဖစ္လာပါတယ္။ လက္ဝဲစံနစ္အရ ၿပည္သူလူထုကိုအသားေပးရပါတယ္။ ဒီမုိကရက္တစ္စံနစ္ေၾကာင္႔ စတာလင္တုိ႔လုိ အာဏာရွင္ေတြ ထြက္မလာပါဘူး။ ဒါ႔ၿပင္ ဒီမုိကေရစီစံနစ္ေၾကာင္႔ လူတန္းစားအားလံုးကိုလဲ တေၿပးညီဆက္ဆံရတဲ႔အတြက္ ဟန္ခ်က္မႈၿပီးေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္မႈၿဖစ္ထြန္းလာပါတယ္။
လက္ဝဲအစိုးရေတြဟာ သာတူညီမွ်ခ်မ္းသာေရးကို ဦးစားေပးတတ္တဲ႔အတြက္ စီးပြားေရးမွာ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ ဂ်ြန္ေမးနက္ကိန္းရဲ႔ အယူအဆတခ်ိဳ႔ၿဖစ္တဲ႔ နုိင္ငံေတာ္ဗဟိုက စီးပြားေရးကိုခ်ဳပ္ကိုင္ၿခင္းကို အလြန္အားထားတတ္ၾကပါတယ္။ ယေန႔ တရုတ္ကြန္ၿမဴနစ္ရဲ႔ Mixed Economy ဆုိတာ ဒီလိုသေဘာတရားပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး စတဲ႔ အရာေတြအားလံုးကို အစိုးရက တာဝန္ယူေလ႔ရွိပါတယ္။ ဒိီအတြက္ၿပည္သူလူထုက အခြန္အခကို မ်ားမ်ားေပးၿပီး အစိုးရကို ကူညီရပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေငြမရွိလို႔ လူေသရတယ္၊ ေငြမရွိလို႔ ပညာမဲ႔ၿဖစ္ရတယ္ဆုိတဲ႔ ကြာဟမႈေတြ နည္းပါးသြားပါတယ္။ ယေန႔ေအာင္ၿမင္ေနတဲ႔ နုိင္ငံေတြကေတာ႔ စကင္ဒီေနးဗီးယန္းနုိင္ငံမ်ား (ေနာ္ေဝ၊ ဆြီဒင္၊ ဒိန္းမတ္၊ ဖင္လန္) စတဲ႔နုိင္ငံမ်ားၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီနုိင္ငံေတြမွာ ပညာေရးစံနစ္ေတြ အထူးေအာင္ၿမင္တာကိုေတြ႔ရပါလိမ္႔မယ္။ Nordic Model လို႔ေခၚပါတယ္။ အားနည္းခ်က္ကေတာ႔ အစိုးရဟာ တတုိင္းၿပည္လံုးကိုေထာက္ပံ႔ဖုိ႔ အလြန္ၾကီးမားတဲ႔ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးကိုထမ္းရတတ္ပါတယ္။
လက္ယာဝါဒေတြကေတာ႔ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး ယဥ္ေက်းမႈစံနႈန္းေတြကို အသားေပးပါတယ္။ ကိုယ္႔လူမ်ိဳဳး ကိုယ္႔ဘာသာ ဆိုတဲ႔အခ်က္ကို အထူးအေလးထားပါတယ္။ စီးပြားေရးစံနစ္မွာေတာ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက "သူလုပ္မွသူရတာ" ဆုိတဲ႔ တစ္ဦးခ်င္းပိုင္ဆုိင္မႈ Equity ကို ကာကြယ္ေပးတတ္ပါတယ္။ အစိုးရက လံုးဝဝင္မစြက္တဲ႔ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရး စီးပြားေရးစံနစ္ကို အားေပးပါတယ္။ ဒီလို လြတ္လပ္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ခ်င္တဲ႔ လူေတြမ်ားမွ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းတုိးတက္တာလို႔ယံုၾကည္ပါတယ္။ ပညာေရး က်န္းမာေရးစတဲ႔ကိစၥေတြအတြက္ ကိုယ္႔တာဝန္ကိုယ္ယူၿပီး စရိတ္မွ်ခံရတာကို အားမေပးပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ သူတု႔ိအၿမင္က ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ၿပီး လူခ်မ္းသာေပါမ်ားတဲ႔ တုိင္းၿပည္ဟာ ပညာေရး က်န္းမာေရးအတြက္ကို ၿဖဳန္းအားပိုေကာင္းတယ္။ ဒီေတာ႔ အေကာင္းဆံုးေသာ ဆားဗစ္ေတြ တီထြင္မႈေတြရနုိင္တယ္ဆုိတဲ႔ အၿမင္ၿဖစ္ပါတယ္။
ၿမန္မာ႔နုိင္ငံေရး။ ။ ၿမန္မာၿပည္မွာ အစဥ္အဆက္လႊမ္းမုိးခဲ႔တာ လက္ဝဲနုိင္ငံေရးအယူအဆၿဖစ္ပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုးကေတာ႔ စတာလင္ဝါဒနဲ႔ ေမာ္ဝါဒ ၿဖစ္ပါတယ္။ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ႔ အုပ္စု (ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔လူငယ္အုပ္စု)ဟာ လက္ဝဲ ဝါဒသမားေတြၿဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႔ ေပၚလစီဟာ ဒီမိုကရက္တစ္ဆုိရွယ္လစ္ဇင္အစိုးရပံုစံၿဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သူငယ္ခ်င္း သခင္သန္းထြန္း သခင္စိုး တုိ႔ဟာ ဗကပ အလံနီကြန္ၿမဴနစ္ပါတီေတြကို ထူေထာင္ခဲ႔ၾကပါတယ္။
ထူးၿခားတာက ဗမာ႔တပ္မေတာ္ကို သေႏၶတည္ေပးလိုက္တဲ႔ ဂ်ပန္တပ္မေတာ္သည္ လက္ယာအုိင္ဒီယိုလိုဂ်ီၿပင္းထန္လွတဲ႔ဖက္ဆစ္တပ္မေတာ္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔အတူ ယေန႔အခ်ိန္အထိ အထင္အရွားေတြ႔ရတာကေတာ႔ ၿမန္မာတပ္မေတာ္သည္ လက္ယာဝါဒ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒေခၚ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္ကို ဆုပ္ကိုင္ထားတာပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္ရဲ႔ ထင္ဟပ္မႈကိုေတာ႔ တပ္မေတာ္ရဲ႔ ဒို႔တာဝန္အေရးသံုးပါးမွာေတြ႔ရပါတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ႔ အစဥ္အလာနုိင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္သည္ ဗကပ ၿဖစ္ပါတယ္။
တပ္မေတာ္ရဲ႔နုိင္ငံေရးအုိင္ဒီယိုလိုဂ်ီက ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္ၿဖစ္တဲ႔အတြက္ တပ္မေတာ္ရဲ႔ စစ္ေရးတုန္႔ၿပန္မႈေတြဟာ Aggressive ၿဖစ္ခဲ႔တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ႔ နုိင္ငံေရးတုန္႔ၿပန္မႈ ပံုစံေတြဟာ ရန္၊ငါ စည္းနဲ႔ အုပ္စုခြဲၿခားပံုစံၿဖစ္တာကိုေတြ႔ရပါလိမ္႔မယ္။ တပ္မေတာ္အရာရွိေတြကို ပံုသြင္းထားတဲ႔ Mind Framing အေၿခခံနုိင္ငံေရးအယူအဆ သည္ ေနရွင္နယ္လစ္ဇင္ ၿဖစ္တဲ႔အတြက္ ငါတုိ႔မရွိရင္တုိင္းၿပည္ၿပဳိကြဲမယ္ဆိုတဲ႔ အယူအဆသည္ စိမ္႔ဝင္ေနပါတယ္။
အကယ္လို႔သာ တပ္မေတာ္ရဲ႔ အေၿခခံနုိင္ငံေရးအုိင္ဒီယိုလိုဂ်ီသည္သာ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီၿဖစ္ခဲ႔ရင္ တပ္မေတာ္သားေတြရဲ႔ အေၿခခံအခြင္႔အေရးေတြနဲ႔ လြတ္လပ္ခြင္႔ေတြကို ခြင္႔ၿပဳရပါလိမ္႔မယ္။ ဒီလို လြတ္လပ္ခြင္႔ရတာနဲ႔ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ၿခင္းပါ တပါတည္း ပါလာၿပီး Check and balance သဘာဝဟာ တပ္တြင္းမွာ ထင္ရွားၿဖစ္ထြန္းလာပါလိမ္႔မယ္။ ဒီလို အေနအထားသည္ အာဏာရွင္လံုးဝ မၾကိဳက္တဲ႔အေနအထားၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ တပ္သားေတြရဲ႔ Mind Set ကိုဘယ္လိုေၿပာင္းမလဲဆုိတဲ႔ေမးခြန္းအတြက္ တပ္သားေတြရဲ႔အေၿခခံလြတ္လပ္ခြင္႔ကိုေပးအပ္လိုက္ရင္ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီသေဘာေတြထည္႔သြင္းေပးလိုက္ရင္ Mind Set ေတြေၿပာင္းလာပါလိမ္႔မယ္။
ဆက္ရရင္1988 ေနာက္ပိုင္း အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟာ ဖဆပလေနာက္ပိုင္းအင္အားၾကီးပါတီအၿဖစ္ ထြက္လာခဲ႔တဲ႔အခါမွာ လက္ဝဲယိမ္း ဆုိရွယ္ဒီမုိကရက္ပံုစံနဲ႔ထြက္ေပၚလာခဲ႔ပါတယ္။
ဒါေပမယ္႔ ဗမာ႔နုိင္ငံေရးမွာ လက္ယာဒီမုိကရက္စစ္စစ္ မ်ားကို လံုးဝမေတြ႔ရဘဲ ေနရွင္နယ္လစ္မ်ားကိုသာ ေတြ႔ရတာကေတာ႔ ထူးၿခားမႈ တစ္ရပ္ပါပဲ။
သဘာဝအားၿဖင္႔ လက္ဝဲအစဥ္အလာ ရွိတဲ႔တို္င္းၿပည္မွာ နုိင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင္႔တစ္ခုရလာတာနဲ႔ လက္ယာဒီမုိကရက္ေတြ ေပၚေပါက္လာေလ႔ရွိပါတယ္။ အခု ေပၚေပါက္လာခဲ႔ေပမယ္႔ ဘာသာေရးစိတ္ၿပင္းထန္ေသာ အဖြဲ႔ေတြသာ ေပၚေပါက္လာခဲ႔တာကေတာ႔ ထူးၿခားမႈတစ္ခုပဲၿဖစ္ပါတယ္။
လက္ဝဲဒီမုိကရက္ပဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ လက္ယာ ဒီမုိုကရက္ပဲၿဖစ္ၿဖစ္
-လူ႔အခြင္႔အေရး
-ၿပည္သူ႔လြတ္လပ္ခြင္႔နွင္႔ သန္႔ရွင္းမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ
-ဒီမုိကေရစီအစိုးရစံနစ္
ဒီအေၿခခံကို မမွိတ္မသုန္ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။
အစြန္းေရာက္လက္ဝဲ လက္ယာ ဝါဒေတြကို ၿပည္သူ႔လြတ္လပ္ခြင္႔ နဲ႔ တစ္ဦးခ်င္း လြတ္လပ္ခြင္႔ကို ဦးစားေပးတဲ႔ လစ္ဘရယ္လစ္ဇင္ဝါဒက ထိန္းေက်ာင္းေပးသြားၿပီး အစိုးရေတြ ထင္ရာစိုင္းမသြားေအာင္ အာဏာရွင္ၿဖစ္မသြားေအာင္ ဒီမုိကေရစီစံနစ္က ပဲ႔ကိုင္ေပးသြားလို႔ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ယေန႔ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီဟာ ကမာၻ႔နုိင္ငံေတြမွာေအာင္ၿမင္ေနတာၿဖစ္ပါတယ္။
ယေန႔ ဟန္ဝင္းေအာင္တုိ႔ ဗကသ တခ်ိဳ႔ လုပ္တဲ႔ ပံုစံက ေတာ႔ ယခင္ လက္ေဟာင္းကြန္ၿမဴနစ္ပံုစံၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔လဲ အစဥ္အလာၿပိဳင္ဘက္ တပ္ထြက္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔ထားတဲ႔ သမၼတရံုးကလူေတြက ဗကပ ပံုစံလို႔ စြပ္စြဲတာၿဖစ္ပါတယ္။ ဗမာၿပည္လက္ဝဲေတြဟာ ယေန႔ ေအာင္ၿမင္ေနတဲ႔ Nordic Model, Democratic Socialism စတဲ႔လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိတဲ႔ လက္ဝဲပံုစံမ်ိဳးထက္ အရင္ေခတ္ေဟာင္း လက္ဝဲပံုစံမ်ိဳးကိုသာ အားသန္ၾကတာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ေၿပာရင္လဲ အလြန္ေဆြ႔ေဆြ႔ခုန္တာကလဲ ထူးၿခားမႈတစ္ခုပါပဲ။
ေနာက္ ေပၚေပါက္လာသင္႔တာက လက္ယာဒီမုိကရစ္စစ္စစ္ေတြၿဖစ္ေပမယ္႔ ဦးဝီရသူတုိ႔လို အုပ္စုေတြၿဖစ္လာခဲ႔တာကေတာ႔ စိတ္မခ်မ္းသာစရာပါပဲ။ သဘာဝအားၿဖင္႔ ဦးဝီရသူတို႔အုပ္စုဟာ အေၿခခံအုိင္ဒီယိုလိုဂ်ီမမွန္တဲ႔အတြက္ မုခ် အားနည္း က်ဆံုးသြားရမွာၿဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္တခုအၿပီးမွာ မုခ် အားနည္းသြား၇မယ္႔အဖြဲ႔လဲၿဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိလက္ဝဲလက္ယာ နုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို ေခတ္ၿပိဳင္ဥပမာေတြနဲ႔ ထင္ဟပ္ၿပတာပါ။
ကိုမ်ဳိးဆက္ ေဖ့ဘုတ္မွ ကူးယူသည္။
