အသက္ရွည္လိုလွ်င္ အသည္းကို ညွာတာပါ(ဇီ၀က-ေဆး၂)

  Facebook မွာ ဟိုေလွ်ာက္ဖတ္ ဒီေလွ်ာက္ဖတ္ရင္းေတြ႔တာပါ။ အသည္းက လူအတြက္ သိပ္အေရးႀကီးေၾကာင္းေရးထားတဲ့ စာစုေလးပါ။ ပထမေတာ့ ခဏခဏ ျပန္ဖတ္သင့္တယ္ ထင္လို႔ တေနရာရာမွာ သိမ္းထားမယ္ စိတ္ကူးတာ။ ေနာက္ေတာ့မွ ဘေလာခ့္ေပၚမွာ ရွယ္လုိက္ေတာ့ တျခားလူေတြလည္း ဖတ္လို႔ ရတာေပါ့ ဆိုၿပီး တင္လုိက္ပါတယ္။ အခုလို ကိုယ္သိတဲ့ အသိပညာကို ရွယ္ေပးတဲ့ ဇီ၀က-ေဆး၂ကိုလည္း ေက်းဇူးတင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္ အသက္ကို ဥာဏ္ေစာင့္ပါတယ္။


အသက္ရွည္လိုလွ်င္ အသည္းကို ညွာတာပါ

Liver

အသည္းဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္မွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ ရိွတဲ့ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ သူပါ၀င္ပါတယ္။ အညစ္အေၾကးေတြ စြန္႕ပစ္ျခင္းနဲ႕ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဓာတ္ျပယ္ေအာင္လည္း သူကပဲ လုပ္ေပးပါတယ္။ အစာေျခဖို႕အတြက္ အစာေျခရည္ေတြကိုလည္း သူကပဲ ထုတ္ေပးတယ္။ ကိုယ္စားလိုက္တဲ့ ကစီဓာတ္၊ အသားဓာတ္နဲ႕ အဆီဓာတ္ေတြကို လိုရင္သံုး မလိုရင္ သိုေလွာင္ဖို႕အတြက္လည္း အသည္းကပဲ အဓိက လုပ္ေဆာင္ေပးတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ တသက္လံုး သံုးရမယ့္ အသည္းကို မလို္အပ္ဘဲ အလြန္အကၽြံ မခိုင္းမိေစဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ ေနာက္ျပီး လူေတြက ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါေတြနဲ႕ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေတြ အေၾကာင္းက သိသင့္သေလာက္ သိလာေတာ့ ေရွာင္တာေဆာင္တာေတြ လုပ္လာၾကတယ္။ ေသြးတိုးတို႕ ဆီးခ်ိဳတို႕ ေၾကာက္စရာေကာင္းသလို အသည္းကလည္း မေမ့သင့္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အသည္းက်န္းမာေရးကို ေကာင္းေအာင္ မည္ကဲ့သို႕ ျပဳမူေနထိုင္ရမည္ကို တင္ဆက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နံပါတ္(၁)။ ။အစားအေသာက္စားတဲ့အခါမွာ ကိုယ့္ခႏၶာကို ကိုယ္နားေထာင္ပါ။ ဗိုက္မဆာလွ်င္မစားပါႏွင့္။ ဆာတယ္မဆာဘူးဆိုတာက ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္နဲ႕လည္း ဆိုင္ေသးတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တကယ္မလိုအပ္လွ်င္ ငါမစားဘူးဟု စိတ္ကို တင္းထားရမည္။ ဥပမာ။ ေန႕လည္ ၁၂ နာရီေလာက္က ေန႕လည္စာ စားထားလွ်င္ ညေန ၄ နာရီေလာက္အထိေတာ့ ေနႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ အဲဒါကို ၂ နာရီေလာက္မွာ မိတ္ေကာင္းလို႕ အျပင္မွာ တစ္ခုခုစားလိုက္တာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဒါမွ မဟုတ္ အသုတ္သည္ကိုေတြ႕လို႕ ၀ယ္စားတာမ်ိဳးျဖစ္သည္။ လိုတာထက္ ပိုစားေတာ့ ဘာျဖစ္ပါသလဲ။ အသည္းက ကိုယ္စားလိုက္တဲ့အစာထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ အစာအာဟာရေတြကို စီမံခန္႕ခဲြေနရတယ္။ ကိုယ္က အမ်ားၾကီးစားရင္ အသည္းမွာ တာ၀န္ပိလာတယ္။ ၾကာလာေတာ့ metabolism လို႕ေခၚတဲ့ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေတြ ကေမာက္ကမ ျဖစ္လာတယ္။ စားလိုက္တဲ့ ကစီဓာတ္ ေတြကို ေသြးထဲမွာ မမ်ားလာေအာင္ pancreas အကူအညီနဲ႕ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းေတြကို အမ်ားၾကီးထြက္ေစတယ္။ ၾကလာေတာ့ pancreas က ပင္ပန္းျပီး အင္ဆူလင္မထုတ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ အဲဒီမွာ အမ်ိဳးအစား- ၂ ဆီးခ်ိဳက ၀င္လာပါေရာ။ စားလိုက္တဲ့ အဆီေတြကို ေကာင္းေကာင္းမေျခဖ်က္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ အသည္းမွာ အဆီေတြ စုလာမယ္။ တျခားေနရာေတြမွာ အဆီေတြ စုလာမယ္။ အသည္းမွာ အဆီစုတာကို fatty liver လို႕ေခၚပါတယ္။ အသည္းေရာင္ျခင္း မရိွဘဲနဲ႕ အသည္းေျခာက္တဲ့ အဆင့္ကို ကူးသြားႏိုင္တဲ့အတြက္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အစားအေသာက္ကို လိုအပ္သေလာက္သာ စားသံုးဖို႕လိုပါတယ္။ စားတဲ့အခါမွာလည္း ေကာင္းမြန္စာ ခ်က္ျပဳပ္ထားတဲ့ ဟင္းလ်ာေတြကို စားသံုးဖို႕ လိုပါတယ္။
နံပါတ္(၂)။ ။ေရကို ေန႕စဥ္ လံုေလာက္စြာ ေသာက္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ေန႕တာမွာ ေသာက္ရည္ ၂ လီတာ ခဲြစာေလာက္ ေသာက္ရပါမယ္။ အဲဒီေလာက္မွာ မေသာက္ရင္ ေက်ာက္ကပ္ဟာ အညစ္အေၾကးမ်ား စြန္႕ပစ္ဖို႕ အလုပ္ေကာင္းေကာင္းလုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေက်ာက္ကပ္က မႏိုင္ရင္ အသည္းက ကူေပးရတဲ့အတြက္ မလိုအပ္ဘဲ အလုပ္ရွဳပ္တာေပါ့။ ဒါ့ေၾကာင့္ တေန႕တာကာလမွာ ေရကို နည္းနည္း နဲ႕ ခဏခဏေသာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ အသည္းအတြက္ေကာင္းသလို ေက်ာက္ကပ္ကိုပါ ေဆးျပီးသား ျဖစ္သြားမွာပါ။ ဗမာေတြက ဆီးခဏခဏသြားရင္ မၾကိဳက္ၾကဘူး။ ဆီးသြားတာနဲ႕ ေက်ာက္ကပ္ကစစ္ထုတ္တာနဲ႕ က တုိုက္ရိုက္ေတာ့လည္း မဆိုင္ပါဘူး။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျပီး ခဏခဏ မသြားခ်င္ရင္ ေအာင့္ထားတတ္ေအာင္ က်င့္ထားျခင္းက အသံုး၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နံပါတ္(၃)။ ။တတိယေျမာက္အခ်က္ကေတာ့ အရမ္းခ်ိဳတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို မစားဖို႕ပါပဲ။ သဘာ၀အတုိင္းခ်ိဳတဲ့ အသီးအႏွံေတြကိုေတာ့ စားလို႕ရပါတယ္။ မစားသင့္တာကေတာ့ junk food လို႕ေခၚတဲ့ အသင့္စားအခ်ိဳစာေတြ၊ သၾကားလံုးေတြ၊ အရမ္းခ်ိဳတဲ့ ေပါင္မုန္႕ ကိတ္မုန္႕ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕ဆီမွာ ပါ၀င္တဲ့ သၾကားေတြဟာ ေသြးထဲကို ေရာက္သြားတာနဲ႕ ေသြးထဲက သၾကား level ကို အရမ္းျမွင့္တင္လိုက္တယ္။ ဒီအခါမွာ အသည္းဟာ အင္ဆူလင္ ေဟာ္မုန္းရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ ေသြးထဲက ပိုလွ်ံေနတဲ့ သၾကားေတြကုိ ေလ်ာ့နည္းသြားေအာင္ လုပ္ရပါတယ္။ ခဏခဏ လုပ္ေနရရင္ အသည္းဟာ ေကာင္းစြာ အလုပ္ ္္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ဆီခ်ိဳေရာဂါ အ၀လြန္ေရာဂါေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး ကိုယ္က အခ်ိဳဓာတ္ကို ၾကိဳက္သူဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းက သဘာ၀အသီးအႏွံ၊ ပ်ားရည္ အစရိွတဲ့ green product ေတြကိုသာ စားသံုးသင့္ပါတယ္။

နံပါတ္(၄)။ ။စတုထၱအခ်က္ကေတာ့ အစာလမ္းေၾကာင္းကို က်န္းမာေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ စားလိုက္သမွ်ကို အူေတြထဲမွာ ေျခဖ်က္ျပီးရင္ အသည္းဆီ အရင္ဆံုးေရာက္တာပါ။ ကိုယ္စားတဲ့အစာေတြက မသန္႕ရွင္းတဲ့ အစာေတြ ျဖစ္ေနရင္ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ၊ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ၊ သန္ေကာင္ဥေတြ ပါလာတတ္ပါတယ္။ အူေတြထဲမွာ ရိွတဲ့ ခုခံတဲ့ စနစ္ေတြက ဒီေကာင္ေတြကို ႏိွမ္နင္းႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ အရည္အတြက္နဲ႕လည္း ဆိုင္ပါေသးတယ္။ ကာလ၀မ္းေရာဂါပိုးဟာ အေကာင္အေရအတြက္ နည္းနည္း စားမိရင္ လူကို ဘာမွ ဒုကၡမေပးႏိုင္ေပမယ့္ လံုေလာက္တဲ့ အေရအတြက္ကို စားမိရင္ ကာလ၀မ္းေရာဂါကိုျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ အသည္းကို အဓိက ဒုကၡေပးႏိုင္တာက သန္ေကာင္ဥေတြပါပဲ။ အခ်ိဳ႕ေသာ သန္ေကာင္ေတြက အူထဲမွာ အေကာင္ေပါက္ျပီးရင္ အသည္းထဲ အထိေရာက္ေအာင္ သြားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ သန္ေကာင္ပိတ္လို႕ သည္းေျချပြန္လမ္းေၾကာင္းေရာင္ရမ္းျပီး ေဆးရံုေရာက္တဲ့ လူနာအေရအတြက္လည္း မနည္းလွပါဘူး။ ေရာဂါျဖစ္တဲ့သူေတြကို ေရာဂါရာဇ၀င္ေမးၾကည့္ရင္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူေတြ အျဖစ္မ်ားျပီး လမ္းေဘးစာေတြ အသုတ္ေတြ ၀က္သားဒုတ္ထိုးေတြ ပံုမွန္စားသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကိုယ္က လံုေလာက္တဲ့ ၀င္ေငြမရိွလို႕ အဆင္ေျပသလိုစားရတာကို အျပစ္မေျပာလိုေပမယ့္ လမ္းေဘးမွာ ဖုန္ေတာထဲမွာ ေရာင္းတဲ့ အစာေတြ ကိုမွ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ သူေတြကိုေတာ့ တားျမစ္ခ်င္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ကို သန္႕ရွင္းလတ္ဆတ္တာကို စားပါ။ မိွဳတက္ေနေသာ အစားအေသာက္မ်ားသည္လည္း လူကို ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ မိွဳရိွမရိွကို အေရာင္ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ အနံ႕တို႕ အေပၚ မူတည္၍ ခဲြျခားႏိုင္ပါတယ္။ မိွဳသည္ အသည္းေျခာက္ေစႏိုင္သည္။ အသည္းကင္ဆာျဖစ္ေစနိဳင္သည္။

နံပါတ္(၅)။ ။အသည္းဟာ အစာအိမ္နဲ႕ အူလမ္းေၾကာင္းနဲ႕ တဲြဖက္ျပီး အလုပ္လုပ္ရတဲ့အတြက္ အူလမ္းေၾကာင္းမေကာင္းရင္ သူလည္း ေဖာက္တတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၀မ္းခ်ဳပ္တဲ့ အခါေတြမွာ အူေတြထဲမွာ ဘက္တီးရီးယားပိုးေတြ ေပါက္ပြားလာတတ္တယ္။ သာမန္လူေတြမွာေတာ့ သိပ္ျပီး မသိသာလွေပမယ့္ အစကတည္းက အသည္းေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္သူေတြ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါရိွသူေတြအတြက္ အသက္အႏၱာရာယ္ စိုးရိမ္ရသည္အထိ ဒုကၡေပးႏိုင္ပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင္ မူလက အသည္းမေကာင္းရင္ ၀မ္းမခ်ဳပ္ေအာင္ သတိထားဖို႕လိုပါတယ္။

နံပါတ္(၆)။ ။သဘာ၀အေရာင္မဟုတ္တဲ့ ဆိုးေဆးပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ထည့္တဲ့ ယမ္းစိမ္းေတြဟာ အသည္းရဲ႕ ရန္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္ဆံုး မွတ္တဲ့ နည္းလမ္းကေတာ့ အဲဒါေတြ ပါတဲ့ အစာမ်ားမ်ားစားေလေလ အသည္းက ျမန္ျမန္ပ်က္စီးေလ ဆိုတာပါပဲ။ အသည္းမေကာင္းရင္ အသက္တိုပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အသက္ကို ဥာဏ္ေစာင့္သည့္ သေဘာရိွေသာေၾကာင့္ ေရွာင္ၾကရွားၾကပါ။

နံပါတ္(၇)။ ။ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ လူအမ်ားသိၾကသည့္ အရက္ႏွင့္ ေဆးလိပ္ပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႕နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ကေတာ့ ထပ္မံမေျပာလိုေတာ့ပါဘူး။ အရက္ထဲမွာေတာင္မွ အရက္အတု၊ အရက္အျပင္းေသာက္သူက ပိုထိတယ္။ အေကာင္းစားအရက္ ေသာက္တဲ့သူက သိပ္ျပီး မထိဘူး။ ေသာက္ပံုေသာက္နည္းမွာလည္း ေခြးေသာက္ေသာက္သူက သူေဌးေသာက္ေသာက္သူထက္ ပိုထိတယ္။ အျမည္းမပါဘဲ ေသာက္သူက အျမည္းစားျပီး ေသာက္သူထက္ ပိုဆိုးပါတယ္။


Collapse...

Posted by ဇီ၀က (ေဆး-၂)