ကိုေက်ာ္ထူးေအာင္ ဆိုသူရဲ႕ ကြန္ကရစ္လမ္းအေၾကာင္း

အေ၀းေျပးလမ္းေတြနဲ႔ ကြန္ကရစ္လမ္း သံုးမသံုးအေၾကာင္းေလး Facebook မွာ ေတြ႔တာပါ။ ဗဟုသုတရလို႔ မွတ္ထားမိပါတယ္။

ဦးရဲထြဋ္ရဲ႕ ေဖ့ဘုတ္စာမ်က္ႏွာထက္မွာ ေမလ ၂၅ ရက္ အေ၀းေျပးယာဥ္တိမ္းေမွာက္မွဳနဲ႕ ပတ္သက္လုိ႕ ရုတ္ရုတ္သဲသဲ ျဖစ္သြားတာကို ေတြ႕လုိက္ရပါတယ္။ လမ္းေဆာက္လုပ္ေရးနဲ႕ပတ္သက္ေနေတာ

့ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ကလည္း လမ္းအင္ဂ်င္နီယာဆိုေတာ့ ေထာက္ျပခ်င္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ တတ္ႏုိင္သေလာက္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျပီး လမ္းခင္းပညာရွဳေထာင့္ကေန အျပဳသေဘာ တင္ျပသြားမွာပါ။

ပထမဆံုးအေနနဲ႕ “ကြန္ကရစ္လမ္း”သံုးမသံုးေပါ့။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို မီွျငမ္းျပီး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကြန္ကရစ္လမ္းကို သံုးတုန္းပါ။ (၁၈၁၈ ခုႏွစ္ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ Erie တူးေျမာင္းေဆာက္လုပ္ေရးမွာ ကြန္ကရစ္ကို စသံုး။) ဒါေပမယ့္ ဦးရဲထြဋ္ရဲ႕ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေ၀းေျပးလမ္းမ်ားရဲ႕ ၃၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းဟာ ကြန္ကရစ္လမ္းမ်ား ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဘာအေထာက္အထားကို ဆဲြျပီး ေျပာသလဲ ဆိုတာကေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။ “ကြန္ကရစ္လမ္း” လို႕ ေျပာလုိက္ရင္ လမ္းအင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ဘယ္အလႊာအတြက္ သံုးတာလဲ၊ အခုေမွာက္သြားတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းမွာလို အေပၚဆံုး အလႊာအတြက္ လား.. စသျဖင့္ ေမးရပါလိမ့္မယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လဲ ဆိုေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ျပည္သူပိုင္လမ္းေတြရဲ႕ Surface course အေပၚဆံုးအလႊာ အားလံုးရဲ႕ ၉၄ ရာခုိင္ႏွဳန္း (National Asphalt Pavement Association) ဟာ ကတၱရာလမ္းျဖစ္ေနလုိ႕ပါ။

ဒါဆို ဦးရဲ႕ထြဋ္ေျပာတဲ့ လမ္းေတြရဲ႕ ၃၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းဆိုတာ ပံုႀကည့္ခ်ဲ႕သလို ျဖစ္ေနတယ္ေပါ့လို႕ ေမးႀကပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ ပံုႀကည့္ခ်ဲ႕တာ မဟုတ္ဘူးလို႕ အတုိခ်ဳပ္ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ၃၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းဟာ နည္းေတာင္နည္းေနပါေသးတယ္။ ဒါကို ရွင္းဖို႕အတြက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လမ္းတည္ေဆာက္ပံုကို အနည္းငယ္ရွင္းျပဖို႕ လိုပါလိမ့္မယ္။

လမ္းေခ်ာတည္ေဆာက္ရာမွာ အႀကမ္းအားျဖင့္ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ကတၱရာလမ္းနဲ႕ ကြန္ကရစ္လမ္း။
ဒါေပမယ့္ လမ္းတည္ရွိမယ့္ ေဒသတည္ေနရာ၊ ရာသီဥတု၊ ယာဥ္သြားလာမွဳႏွဳန္း၊ ကုန္တင္ကားႀကီးပါ၀င္မွဳႏွဳန္း၊ ေအာက္ခံေျမသားလႊာ၊ အနည္းတ၀ုိက္ လမ္းခင္းကုန္ႀကမ္းရရွိႏိုင္မွုနဲ႕ သက္သာမွဳ စတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြေပၚမွာ မူတည္ျပီး ကတၱရာလမ္းခင္းမလား၊ ကြန္ကရစ္လမ္း ခင္းမလား ဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ႀကတာပါ။ ဥပမာ - ဖေလာ္ရီဒါေဒသမွာ limestone ထံုးေက်ာက္ ေတြေပါေတာ့ ဘိလပ္ေျမ ထုတ္ရလြယ္၊ ဒါေႀကာင့္ ကြန္ကရစ္လမ္းေတြကို အေပၚဆံုးအလႊာမွာထိ သံုးတတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဘက္ အီလီႏြိဳင္းလို ျပည္နယ္ေတြမွာက်ေတာ့ ထံုးေက်ာက္ေပါေပမယ့္ ရာသီဥတုအေျခအေနေႀကာင့္ မသံုးပါဘူး။ ႏွင္းက်ရင္ ကြန္ကရစ္လမ္းေတြက ႏွင္းရွင္းရ ခက္ပါတယ္။ ႏွင္းက်ျပီးမႀကာခင္မွာ ကြန္ကရစ္လမ္းေတြက ကတၱရာလမ္းေတြလို အစိိုဓာတ္စိမ့္၀င္ႏုိင္မွဳ မရွိေတာ့ ေရခဲလႊာေတြ လမ္းေပၚမွာ ျဖစ္သြားျပီး ကားေမာင္းဖို႕ အႏၱာရာယ္ႀကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေႀကာင့္ တံတား bridge deck ေတြကလဲြလို႕ လမ္းအမ်ားစုဟာ ကတၱရာလမ္း ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။

ေနာက္တစ္ခုက loading condition ပါ။ ကားေတြျဖတ္သြားရင္ လမ္းေပၚမွာ ထုေထာင္းသလိုျဖစ္သြားတဲ့အတြက္ stress အျဖစ္က်န္ေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ stressေတြရဲ႕ ေအာက္ေျခအလႊာေတြအေပၚ ျပန္႕ႏွံ႕မွဳဟာ ကတၱရာလမ္းနဲ႕ ကြန္ကရစ္လမ္းေတြအေပၚမွာ ကြားျခားမွဳရွိပါတယ္။ Technical အရမ္းမဆန္ပဲ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ကတၱရာလမ္းေတြဟာ stress ျပန္႕ႏွံ႕ႏုိင္ဖုိ႕ အလႊာေလးေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးခံျပီး ခင္းရပါတယ္။ အဲဒီအလႊာေတြထဲမွာ ကြန္ကရစ္အလႊာလဲ ပါတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Interstate လို႕ေခၚတဲ့ ျပည္နယ္ႀကားကူးလူးသြားလာႏုိင္တဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းမႀကီးေတြမွာ ကတၱရာလမ္းေတြကို အေပၚဆံုး ၂လႊာ ၃ လႊာေလာက္ ခင္းတတ္ျပီး အဲဒီေအာက္မွာ ကြန္ကရစ္အလႊာေတြကို ေအာက္ခံခုိင္မာမွုရွိေအာင္ ဆိုျပီး ခင္းတတ္ပါတယ္။

ဒါေႀကာင့္ ကားေမာင္းသူေတြအဖို႕ အေပၚလႊာပဲ ျမင္ရျပီး ကတၱရာလမ္းေတြပါပဲလုိ႕ ထင္ႏုိင္ေသာ္ျငားလည္း လမ္းတစ္ခုလံုးမွာ ပါ၀င္တဲ့ အေလးခ်ိန္အားျဖင့္ ယွဥ္ထုိးႀကည့္မယ္ဆိုရင္ ကြန္ကရစ္ပါ၀င္မွုႏွဳန္းဟာ ျမင့္ေနရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ Federal Highway Adminstration (FHWA) လို႕ေခၚတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေ၀းေျပးလမ္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဌာနရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြအရ ကြန္ကရစ္ပါ၀င္မွဳဟာ ၆၀ ရာခုိင္ႏွဳန္း၀န္းက်င္ ရွိတယ္လို႕လည္း တခါက ဖတ္ဖူးပါတယ္။ ကြန္ကရစ္လမ္းပါ၀င္မွဳႏွဳန္းဟာ ႏွစ္အလိုက္အတိမ္းအေစာင္းရွိႏုိင္ေသာ္ျငားလည္း ေသခ်ာတာကေတာ့ အေပၚဆံုးလႊာကို ကြန္ကရစ္လမ္းအျဖစ္အသံုးျပဳတာေတာ့ အလြန္နည္းပါးေနေႀကာင္းပါ။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လမ္းေဆာက္လုပ္မွဳအားလံုးကို ဒီေနရာမွာ ေရးရရင္ အ၇မ္းရွည္သြားႏုိင္လို႕ မေရးသားလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူလူထုရဲ႕အသက္ဆံုးရွံဳးမွဳေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႕အတြက္ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႕ တစ္ခုေတာ့ ေထာက္ျပခ်င္ပါတယ္။ အေ၀းေျပးလမ္းမေတြမွာ လမ္းလယ္ကြ်န္းထားတဲ့ ကိစၥပါ။

အခုျဖစ္တဲ့ကိစၥမွာ ကားသမားေႀကာင့္ ဆိုျပီး အဆံုးသတ္သြားမွာကို အရမ္းစုိးရိမ္မိပါတယ္။ လူဆိုတာ အမွားမကင္းပါ။ ကားသမားေတြဟာလည္း အမွားမကင္းပါ။ လမ္းအင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ လမ္းဒီဇိုင္းဆဲြတဲ့အခါမွာ လူေတြရဲ႕ အမွားျဖစ္ႏုိင္မွဳေတြကို ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ျပီး ျပည္သူလူထုရဲ႕အသက္ဆံုးရွံဳးမွဳကို ကာကြယ္ရပါ့မယ္။ အဲဒီအေကာင္မွားလုိ႕ ျဖစ္တာပါဗ်ာ ဆိုျပီး မွတ္ယူလိုက္ရင္ ေနာက္လည္း မွားေနအံုးမွာျဖစ္ျပီး အျပစ္မဲ့ ခရီးသည္ေတြလည္း ေသဆံုးေနႀကရအံုးမွာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ယာဥ္မေတာ္တဆမွုေတြေႀကာင့္ ေသဆံုးမွဳဟာ အရမ္းျမင့္လြန္းေနပါတယ္။ ဒါကို ပစ္မွတ္ထား ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ႀကရမွာပါ။

လမ္းလယ္ကြ်န္းဟာ လမ္းထက္ လက္မအေတာ္ျမင့္ေနေတာ့ အဲဒါကို အရွိန္နဲ႕ ကားဘီးနဲ႕ ေဆာင့္တုိက္လုိက္ရင္ ကားယုိင္ျပီး အလြယ္တကူ တိမ္းေစာင္းႏိုင္မွာပါ။ ပထမဆံုးအေနနဲ႕ လမ္းလယ္ကို မေရာက္ရင္ သတိေပးမွဳတစ္ခုကို အခ်ိန္မွီလုပ္ႏုိင္ဖို႕အေရးႀကီးပါတယ္။ အေမရိကမွာဆိုရင္ လမ္းရဲ႕ အစြန္ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ rumble strip ေတြကို ခံထားပါတယ္။ ဆိုလုိတာက ကားဟာ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္ကို ကြ်ံသြားရင္ ကားဘီးဟာ rumble strip ကို နင္းမိျပီး အသံေတြျမည္၊ ကားေတြ ခုန္ပါတယ္။ ဒါဟာ အိပ္ငိုက္ေနတဲ့ ကားသမားေရာ၊ ခရီးသည္ေတြကိုပါ တပ္လွန္႕ေစမွာျဖစ္ျပီး အသက္္ကယ္ႏုိင္တဲ့ သတိေပးခ်က္ life saving warning ျဖစ္ေစမွာပါ။

ေနာက္တစ္ခုက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကီလုိမီတာ ၁၀၀ လုိ သြားေနတဲ့ အေ၀းေျပးလမ္းေတြမွာ လမ္းလယ္ကြ်န္းတည္ေဆာက္မွဳကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျပီး တျခား လမ္းလယ္ကားဆီးမွု median barrier နည္းေတြနဲ႕ အစားထိုးႏုိင္ဖို႕ ေလ့လာသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ - cable barrier (သံ/သံမဏိ ႀကိဳး ကားဆီးမွဳ)၊ Steel guardrail စတဲ့ မေတာ္တဆျဖစ္ရင္ေတာင္ ကားေတြ တိမ္းေမွာက္မွဳ အျဖစ္နည္းတဲ့ နည္းေတြကို ေလ့လာသင့္ပါတယ္။

လူမွန္ေနရာမွန္၊ နည္းမွန္စနစ္မွန္ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ျပည္သူ႕အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ၀ုိင္း၀န္းကာကြယ္ႀကပါစို႕…

ေက်ာ္ထူးေအာင္