ေပးဆပ္မႈအတြက္ ၊ ၿပန္ရရွိလိမ့္မယ္

တေန႔မွာ စေကာ့တလန္လူမ်ဳိး ဆင္းရဲသား ဖလဲမင္း ဟာ သူ႔ရဲ့ ေက်ာက္စရစ္ယာခင္းမွာ ထြန္ယက္ေနတုန္း အနီးနား ရြံ.ညြန္ေတာဆီက ငုိယုိေအာ္ဟစ္ အကူအညီ ေတာင္းသံကုိႀကားလုိက္ရတယ္ ။ ရႊံ.ညြန္ထဲမွာ လည္ပင္းထိ နစ္ေနၿပီး ထိတ္လန္႔၍ ေအာ္ဟစ္ေနရင္း လြတ္ေၿမာက္ဖုိ႔အတြက္ ရုန္းကန္ေနေသာ လူငယ္ေလးတေယာက္ သူေတြ.လုိက္ရတယ္ ။ လယ္သမားဖလဲမင္း လည္း ရြံ.ညြန္ထဲက လူငယ္ေလးဆီကုိ ခက္ခက္ခဲခဲ ေရာက္ေအာင္သြားၿပီး ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လူငယ္ေလးကုိ ကယ္တင္လုိက္နုိင္တယ္ ။ ဖလဲမင္းဟာ ေသၿခင္းတရားဆီကုိ ေရာက္လုနီးလူငယ္ေလး တေယာက္ကုိ ကယ္တင္နုိင္ခဲ့တယ္ ။ လူငယ္ေလးက ဖလဲမင္းကုိ အသက္ၿပင္းၿပင္းရွဴလွ်က္ ေက်းဇူးတင္ေႀကာင္းေၿပာၿပီး သူ႔ရဲ့အိမ္ၿပန္လမ္းဆီး ေၿပးထြက္သြားတယ္ ။

ေနာက္တေန႔မွာ တလွတန္ဆာ ဆင္ယင္ထားတဲ့ ၿမင္းလွည္းတစီး ဖလဲမင္းရဲ့ တုိက္အိမ္ေလးေရွ.ကုိေရာက္လာတယ္ ။ ၿမင္းလွည္းထဲက ဝတ္ေကာင္းစားလွ ဝတ္ဆင္ထားတဲ့ လူႀကီး တဦးထြက္လာၿပီး သူဟာ မေန႔က ဖလဲမင္း ကူညီလုိက္တဲ့ သူငယ္ေလးရဲ့ ဖခင္ပါလုိ႔ မိတ္ဆက္တယ္ ။
"ကြ်န္ေတာ္ ခင္ဗ်ားကုိ ေက်းဇူးဆပ္ခ်င္လုိပါ" ဟုထုိလူႀကီးကေၿပာလုိက္တယ္ ။ ၿပီးေတာ့
"ခင္ဗ်ား ကြ်န္ေတာ့သား အသက္ကုိကယ္တင္ခဲ့တယ္"
"ႀကင္နာတတ္တဲ့ ဘယ္သူမဆုိ ကြ်န္ေတာ့လုိပဲ ကူညီႀကမွာပါ " လုိ႔ လယ္သမား ဖလဲမင္းက ၿပန္ေၿပာတယ္ ။ "အဲ့ဒီအတြက္ ဘာတုန္႔ၿပန္မႈကုိမွ ကြ်န္ေတာ္မလုိခ်င္ပါဘူး" ထုိအခ်ိန္မွာပဲ လယ္သမား ဖလဲမင္းရဲ့သားဟာ အိမ္တံခါးဝကုိ ထြက္လာတယ္ ။
"သူကခင္ဗ်ားရဲ့သားလား" ဧည့္သည္ လူႀကီးက ေမးလုိက္တယ္ ။
လယ္သမား ဖလဲမင္းလည္း ဟုတ္ပါတယ္လုိ႔ ဂုဏ္ယူစြာ ၿပန္ေၿဖခဲ့တယ္ ။
ဧည့္သည္လူႀကီးက ခင္ဗ်ားနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္ အေပးအယူ တခုလုပ္ခ်င္တယ္ ။
"သူ႔ကုိ ကြ်န္ေတာ့သားနဲ႔ တန္းတူပညာသင္နုိင္ေရးအတြက္ ကြ်န္ေတာ္ကူညီ ေထာက္ပံ့ခ်င္ပါတယ္ ။ ဒီကေလးသာ သူ႔အေဖနဲ႔တူတဲ့ ကေလးဆုိရင္ သူဟာ ခင္ဗ်ားနဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ႏွစ္ေယာက္စလုံး ဂုဏ္ယူရမဲ့ ကေလးအၿဖစ္ ႀကီးၿပင္းလာပါလိမ့္မယ္ ။

ဒီလုိနဲ႔ဆင္းရဲတဲ့ လယ္သမား ဖလဲမင္းရဲ့ သားငယ္ေလးဟာ အေကာင္းတကာ့ အေကာင္းဆုံး ေက်ာင္းကုိ တက္ခြင့္ရခဲ့တယ္ ။ လန္ဒန္ၿမဳိ. စိန္႔ေမရီ ေဆးေက်ာင္းက ဘြဲ.ရခဲ့တယ္ ။ သူဟာ ပနယ္ဆလင္ကုိ ရွာေဖြေတြ.ရွိခဲ့ၿပီး ဆာအလက္ဇန္းဒါး ဖလဲမင္း လုိ႔ ကမာၻေက်ာ္ ပုဂၢဳိလ္ႀကီး ၿဖစ္လာခဲ့တယ္ ။
ပနယ္ဆလင္ကုိ ရွာေဖြေတြ.ရွိၿပီး ႏွစ္အနည္းငယ္ အႀကာမွာေတာ့ ရြံ.ညြန္ထဲနစ္ေနရာက အသက္မေသဘဲ လြတ္ေၿမာက္လာခဲ့ဘူးတဲ့ သူငယ္ေလးဟာ အဆုပ္အေအးမိ ေရာဂါ ၿဖစ္လာတယ္ ။
ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ အဆုပ္အေအးမိေရာဂါေႀကာင့္ ေသမဲ့ေဘးနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့
သူငယ္ေလးကုိ မည္သည့္ အရာက ကယ္တင္ခဲ့ပါသလည္း ။ ပနယ္ဆလင္က သူ႔ရဲ့အသက္ကုိ ဒုတိယ အႀကိမ္ေၿမာက္ ကယ္တင္လုိက္နုိင္ပါတယ္ ။
ဒါဆုိရင္ စိတ္ဝင္စားဖုိ႔ ေကာင္းတဲ့ ဖလဲမင္း သားအဖကုိ ကူညီခဲ့တဲ့ လူႀကီးကဘယ္သူပါလဲ ။ အဂၤလန္ရဲ့ သူေကာင္း တဦး ၿဖစ္တဲ့ ေလာ့ဒ္ ရဲန္ဒုိ႔လ္ဖ္ ခ်ာခ်ီ ၿဖစ္ၿပီး သူ႔ရဲ့သားနာမည္က အဂၤလန္ နုိင္ငံကုိ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီးမွာ ေအာင္ပြဲရေအာင္ ကာကြယ္လုိက္နုိင္တဲ့ အဂၤလန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဝန္စတန္ ခ်ာခ်ီပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေရွးလူႀကီးေတြ ေၿပာသလုိပဲ သင္ေပးသေလာက္ သင္ၿပန္ရပါလိမ့္မယ္ ။

(ဒီၿဖစ္ရပ္မွန္ ဇတ္လမ္းမွာ အၿခားမူကြဲေတြလည္း ရွိပါတယ္)

(ဘာသာၿပန္ဆုိသူ)
ရဲသူရိန္မင္း
13.07.2013

ျမန္မာျပည္ျပန္ စီးပြားေရးလုပ္ဖုိ႔ အခ်က္ (၁၀)ခ်က္

 ေမလဆန္းမွာ စကၤာပူေရာက္ျမန္မာေတြ ေပါင္းလုပ္တဲ့ Panel Discussion ရဲ႕ Q & A Section မွာ ျမန္မာေတြ အဓိက ေမးသြားတာေတာ့ ျပန္လာၿပီး အလုပ္လုပ္မယ့္သူေတြအတြက္ ဘယ္လိုမ်ဳိး ကူညီမႈေတြ အဆင္ေျပမႈေတြ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးမလဲ ဆိုတာပါပဲ။ အဲဒီပြဲေန႔အၿပီး ေနာက္တစ္ရက္ ရန္ကုန္မွာ စီးပြားေရး ျပန္လုပ္ဖို႔ မိဘ၊ ေဆြမ်ဳိး၊ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ရေအာင္ တစ္ပတ္ျပန္ျဖစ္ခဲ့တယ္။ တစ္ပတ္ဆိုတာ ခဏေလးပါ။ ဒါေပမယ့္ စံုစမ္းေတြ႔ႀကံဳရသမွ်ကိုေတာ့့ မွ်ေ၀ေပးခ်င္လို႔ စကၤာပူအျပန္ေလယာဥ္ေပၚမွာ စၿပီးေရးလာခဲ့တာ အခုမွ အဆံုးသတ္ႏုိင္ပါတယ္။

    ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနအရ ျမန္မာေတြ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကို ေရာက္ေနၾကေပမယ့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကုိယ့္ေျမေပၚမွာပဲ ကုိယ္ေနခ်င္ၾကတာပါ။ အခုလို သတင္းေတြ ဂ်ာနယ္ေတြ ပြင့္လင္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ဘယ္လို၀င္ေတာ့မယ္ ဘယ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ဘယ္ေလာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလုိက္ၿပီဆိုတာေတြ ဖတ္ရေတာ့ တျခားႏုိင္ငံျခားသားေတြေတာင္ စီးပြားေရးလုပ္ေသးတာ ဒီေျမမွာ ေမြး ဒီေရေသာက္ၿပီး အရြယ္ေရာက္ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခားေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာေတြဟာ ကိုယ့္ေျမကို ျပန္ၿပီး အေျခခ်ခ်င္ၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံဖြံ႔ၿဖဳိးေရးမွာ တဖက္တလမ္းက ပါ၀င္ခ်င္တယ္ေျပာေျပာ၊ ကိုယ့္ႏုိင္ငံစီးပြားေရး တုိးတက္ဖို႔ ကူညီခ်င္ပါတယ္ ဆုိဆုိ၊ ၀င္ေငြရဖို႔ အာမခံႏုိင္မယ့္အလုပ္တစ္ခုခုေတာ့ ရွိဖို႔ နည္းလမ္းတခ်ဳိ႕ေတာ့ လုိအပ္ပါလိမ့္မယ္။ ပထမနည္းလမ္းက ႏုိင္ငံျခားမွာ စုမိေဆာင္းမိရွိသေလာက္ေလးနဲ႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွာ အိမ္၀ယ္ထားတာ ရွိရင္ အဲဒီအိမ္ငွားခေလးနဲ႔ စားေလာက္ခ်င္ ေလာက္ႏုိင္ပါတယ္။ အခုဆို ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေပၚက အိမ္ၿခံနဲ႔ ကြန္ဒုိငွားခေတြဟာ ေနရာေကာင္းရင္ ေကာင္းသလို တစ္လကို သံုးသိန္းကေန သိန္းသံုးဆယ္ေလာက္အထိရႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို စ၀င္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ၀င္ဖို႔ ႀကဳိးစားေနတဲ့ MNC (Multinational Coporation) ေတြမွာ အလုပ္၀င္လုပ္လို႔ ရႏုိင္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ INGO တခ်ဳိ႕နဲ႔ ျပည္တြင္း နာမည္ႀကီးကုမၸဏီေတြျဖစ္တဲ့ ထူး၊ မက္စ္ျမန္မာ၊ ေရႊသံလြင္ ကုမၸဏီစတာေတြဟာလည္း လစာေကာင္းတတ္ၾကတယ္ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္နည္းကေတာ့ ကိုယ္တုိင္ စီးပြားေရးျပန္လုပ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အလတ္စား၊ အေသးစား (SME) ကိုယ္ပုိင္စီးပြားေရး ျပန္လုပ္ဖို႔ စဥ္းစားရမယ့္ အေျခခံ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကို ေတြးလို႔ ရသေလာက္ ေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။

စီးပြားေရးလုပ္ဖို႔ သိထားသင့္တဲ့အခ်က္ (၁၀)ခ်က္

တကယ္ေျပာင္းလဲၿပီလား

    ႏုိင္ငံျခားေရာက္ျမန္မာေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းကို အင္တာနက္၊ လူမႈစာမ်က္ႏွာေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြကတဆင့္ပဲ သိၾကရတာမ်ားပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ဘယ္ႏုိင္ငံက ဘယ္ေလာက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေတာ့မယ္၊ ဘယ္ကုမၸဏီႀကီးေတြေတာ့ စ၀င္ေနၿပီဆိုတာေတြကိုလည္း အားက်ဖြယ္ ဖတ္ရႈေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ထင္သေလာက္ ခရီးမေပါက္ေသးပါဘူး။ အစိုးရနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အရင္အတုိင္းပဲ ေပးရ ကမ္းရတာေတြ ရွိေနဆဲပါ။ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာတို႔ဟာဆိုရင္လည္း ထံုးစံအတုိင္း မလိုအပ္တဲ့ အလုပ္အပိုေတြနဲ႔ Process ေတြဟာ ေႏွးေကြးဆဲပါ။ အခ်ဳိ႕အခ်ဳိ႕ေသာ အစိုးရရဲ႕ Project ေတြကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိစြာ တင္ဒါေခၚဆုိမႈ၊ ေရြးခ်ယ္မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အိမ္ၿခံေျမ

    ႏုိင္ငံျခားက ျပန္လာၿပီး အလုပ္လုပ္ခ်င္တဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္ တင္မဟုတ္၊ MNC ေတြအတြက္ပါ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတာေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတုိင္း အိမ္ၿခံေျမေစ်းကြက္ပါ။ ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေျမညီထပ္တခ်ဳိ႕ရဲ႕ ငွားရမ္းခဟာ ေနရာမေကာင္းဘူးဆို တစ္လကို ၂သိန္းကေန ၁၀သိန္းေလာက္ေပါက္ပါတယ္။ လွည္းတန္းတို႔လို ေနရာမ်ဳိးဆို သိန္း ၃၀ ၀န္းက်င္ကေန သိန္း ၅၀ ေလာက္ထိ ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဓိက ႏုိင္ငံျခားနဲ႔ မတူတာက ၆လစာ ဒါမွမဟုတ္ ၁ႏွစ္စာ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး ေငြပါ ေခ်ရတာပါ။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း ၁ႏွစ္ထပ္ပိုခ်ဳပ္ခ်င္တယ္ဆိုတာေတာင္ ေပးမခ်ဳပ္ပါ။ ဥပမာ ကိုယ္က စားေသာက္ဆုိင္ေလး ဖြင့္ခ်င္လို႔ ဆိုင္အျပင္အဆင္ကို သိန္းရာနဲ႔ ခ်ီၿပီး အကုန္ခံ၊ အိမ္ရွင္က တစ္ႏွစ္ပဲ ငွားၿပီး ဆက္မငွားေတာ့ရင္ ျပင္ဆင္ခဲ့ရတာေတြ အလကားျဖစ္ပါမယ္။ ၀ယ္ငွား ေစ်းႏႈန္းေတြ အတိအက်သိခ်င္ရင္ေတာ့ http://www.zaygwet.com/estate_list.php မွာ သြားၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။

လူ႔အရင္းအျမစ္ျပႆနာ

    ျမန္မာျပည္မွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေခါင္းကိုက္ေနရတာ ၀န္ထမ္းအရည္အေသြး ျပႆနာပါ။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရတဲ့ အသိပညာေတြနဲ႔ ခၽြတ္ခ်ဳံက်ခဲ့တဲ့ ပညာေရးစနစ္ရဲ႕ အတတ္ပညာေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အရမ္းကို ေနာက္က်ေနခဲ့ပါၿပီ။ အဲဒါေၾကာင့္ ၀န္ထမ္းေကာင္းတစ္ေယာက္ရဖို႔ဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္ေလး Training ေတြ ေပးၿပီး လုပ္ငန္းသေဘာသဘာ၀ေတြကို သင္ၾကားေပးရပါတယ္။ အဲဒါၿပီးလို႔ အဆင္ေျပေလာက္ၿပီလည္း ထင္ေရာ အလုပ္ထြက္သြားတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ မတူတဲ့ေနာက္တစ္ခ်က္က ႏုိင္ငံျခားမွာ ကေလးေတြ အသက္နည္းနည္းရတာနဲ႔ Part Time တခ်ဳိ႕ ၀င္လုပ္ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာေတာ့ Part Time အလုပ္ဟာ လစာလည္း ေလာက္ေလာက္လားလား မရွိသလို အလုပ္လည္း သိပ္မေပါလွပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ လုပ္ငန္းအေတြ႔အႀကံဳေတာ္ေတာ္နည္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအမ်ားစုဟာ သင္လြယ္ ျမင္လြယ္ တတ္လြယ္ တယ္လို႔ေတာ့ ထင္မိတယ္။

၀န္ထမ္းလစာ

    ႏုိင္ငံျခားမွာ သူမ်ားေပးသေလာက္ လစာမွ လုိက္မေပးႏုိင္ရင္ သူမ်ားရသလို ၀န္းထမ္းေကာင္းမရမွာစုိးတဲ့အတြက္ ပ်မ္းမွ်လစာေတြကို ေပးၾကတာ မ်ားတယ္။ ၿပီးေတာ့ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနလို ေနရာမ်ဳိးေတြက တစ္ႏွစ္စာ လစာေတြကို ထုတ္ျပန္ေပးတတ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ အဲလို သက္မွတ္ခ်က္မ်ဳိး မရွိသလို ၀န္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္တယ္လည္း မၾကားမိပါဘူး။ စံုစမ္းသိရွိရသေလာက္ စားေသာက္ဆုိင္စားပြဲထုိးေတြဟာ ေနစရိတ္ စားစရိတ္အၿပီးအစီး တစ္လကို ၂ေသာင္းခြဲမွ ၇ေသာင္း၊ လံုၿခံဳေရး၀န္ထမ္းမ်ားဟာ ၆ေသာင္း၊ ပိတ္ရက္မရွိ လုပ္ၾကရတယ္။ ရုံးစာေရး၊ ရုံးအကူ၊ Marketing staff ေတြက ၆ေသာင္းက ၁သိန္းၾကား၊ ကြန္ပ်ဴတာဘြဲ႔ရ၊ အင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႔ရေတြကေတာ့ ၁သိန္း ၀န္းက်င္ေလာက္ကေန စၿပီး အေတြ႔အႀကံဳေပၚမူတည္လို႔ ၅သိန္းေလာက္ထိ ရၾကတယ္ေျပာပါတယ္။ AGD ဘဏ္မွာ လုပ္ေနတဲ့ စီနီယာမန္ေနဂ်ာသူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကေတာ့ သံုးသိန္းခြဲနဲ႔ ကားသံုးခြင့္ ရတယ္သိရတယ္။ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ ၀န္ထမ္းလစာပါ။ လုပ္ငန္းအေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ကုမၸဏီေပၚမူတည္ၿပီး လစာကြာျခားမႈရွိႏုိင္ပါတယ္။

၀န္ထမ္းအခြင့္အေရး

    ျမန္မာႏုိင္ငံက အလုပ္ေတြကို လုိက္ၾကည့္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က ၀န္ထမ္းအခြင့္အေရး ဆံုးရႈံးေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဥပမာ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြဟာ ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္ကို တစ္ႏွစ္စာ ခြင့္ ၁၂ရက္၊ ေဆးခြင့္ ၁၂ရက္၊ တစ္ႏွစ္စာ ေဆးခန္းျပခ ဘယ္ေလာက္စသျဖင့္ ေပးတတ္ၾကေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ သိပ္မေတြ႔ရပါ။ ခြင့္လိုခ်င္ရင္ လစာမဲ့ခြင့္ပဲ ယူရတာမ်ားၿပီး ဘယ္ႏွရက္ဘာညာလည္း သက္သက္မွတ္မွတ္မရွိပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ထမ္းငွားရင္ ဘယ္လိုနည္းလမ္းကို သံုးမလဲ ထည့္ၿပီး စဥ္းစားရပါမယ္။ ျမန္မာ့နည္းဆိုရင္ေတာ့ မေသခ်ာ မေရရာမႈေတြနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာႀကီးကို အသားက်ေနတာပါပဲ။

ကုမၸဏီေထာင္ဖို႔

    ျမန္မာျပည္မွာ စီးပြားေရးလုပ္မယ္ဆိုရင္ လုပ္ငန္းလုိင္စင္နဲ႔ လုပ္မလား၊ ကုမၸဏီေထာင္မလား၊ ဘာမွ မျပပဲ အဆင္ေျပသလို ၾကည့္လုပ္မလားဆိုၿပီး အေျခခံအခ်က္သံုးခ်က္ေတြ႔ရမွာပါ။ လုပ္ငန္းလုိင္စင္ဆိုတာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္ကို ေပးရတာလို႔ သိရပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေပးရသလဲ ဘယ္လိုေပးရသလဲ ဆိုေတာ့ ႀကံဳရင္ႀကံဳသလို ေပးရပါတယ္။ ေတာင္းရင္ ေတာင္းသေလာက္ေပးရပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ဒီလုပ္ငန္း ဒီၿမဳိ႕နယ္မွာ လုပ္ခြင့္မရွိဘူး ဘာျဖစ္တယ္ ညာျဖစ္တယ္ ရစ္တယ္ၾကားပါတယ္။ ကုမၸဏီေထာင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အစုိးရကို ၁၀သိန္း Deposit ေပးရၿပီး စာရြက္စာတမ္းေၾကး ဘာညာနဲ႔ ေပါင္းရင္ ၁၅သိန္းကေန သိန္း ၂၀ ၾကားေလာက္ ေပးရပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ေတာ့ လုပ္ငန္းလုိင္စင္ဘာညာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ ဘာမွမျပပဲ အဆင္ေျပသလို ၾကည့္လုပ္မယ္ဆိုရင္လည္း ျဖစ္ေနေသးတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။

ဘဏ္လုပ္ငန္း

    ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြကို ၾကည့္ရင္လည္း အနည္းငယ္ရႈပ္ေထြးစရာေတြ ႏုိင္ငံျခားနဲ႔ မတူတဲ့ အခ်က္ေတြကို ေတြ႔ရပါတယ္။ သမ၀ါယမ၊ ကေမၻာဇ၊ AGD စတဲ့ ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈေတြက အစိုးရဘဏ္နဲ႔ ယွဥ္ရင္ ေကာင္းတယ္ ျမန္တယ္လို႔ ေျပာၾကေပမယ့္ ႏုိင္ငံျခားဘဏ္ေတြရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈကိုေတာ့ မွီမယ္မထင္ေသးပါ။ ဥပမာတစ္ခုအေနနဲ႔ ျမန္မာဘဏ္ေတြရဲ႕ အထူးျခားဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ATM card နဲ႔ Bank account မတူတာပါပဲ။ Bank account ဆိုတာဟာ ပိုက္ဆံစုလို႔ ရၿပီး အတုိးရပါတယ္။ ATM card ကေတာ့ ATM ေတြမွာ ထုတ္လို႔ ရေအာင္ အဲဒီကဒ္ထဲကို ပိုက္ဆံ သက္သက္သြားထည့္ထားရပါတယ္။ အတုိးမေပးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ATM Card မွာ ပိုက္ဆံမရွိေတာ့ရင္ ဘဏ္သြား Saving Account ကေနၿပီး ထုတ္ ATM card ထဲကို ထည့္ရပါတယ္။ ATM ဆိုတာ ဘဏ္မသြားခ်င္လို႔ ဘဏ္မွာ တန္းမစီခ်င္လို႔ ၂၄နာရီ လုိအပ္တဲ့ အခ်ိန္ထုတ္ဖို႔ လုပ္ထားကာမွ အဲဒီအထဲကို ေျပာင္းထည့္ဖို႔ ဘဏ္သြား တန္းစီ ဘဏ္ဖြင့္ခ်ိန္ကို ေစာင့္ၾကရတဲ့အျဖစ္ပါ။

အေျခခံအေဆာက္အအံု

    Infrastructure ေတြအေနနဲ႔ အေရးအႀကီးဆံုးဟာ ဆက္သြယ္ေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီးနဲ႔ လမ္းတံတား ပါပဲ။ အခုလာမယ့္ ဇြန္လ ၂၇ရက္ေန႔မွာ ႏုိင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးႏွစ္ခုကို ေၾကျငာေတာ့မွာျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းကုမၸဏီႏွစ္ခု နဲ႔ ယွဥ္ၿပဳိင္ေတာ့မွာျဖစ္လို႔ ဆက္သြယ္ေရးပိုင္းဟာ အေျခအေနေကာင္းလာဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သတင္းတစ္ခုမွာ ျပည္တြင္းဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီမ်ားက ဖုန္းအလံုး ၄သန္းစီေရာင္းခ်ခြင့္ရၿပီး ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားက ၁သန္းစီပဲ ေရာင္းခ်ခြင့္ ရွိမယ္လို႔ ဖတ္လုိက္ရတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အင္တာနက္လုိင္းေတြကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တုိးတက္သင့္သေလာက္ တုိးတက္ဖို႔ ခက္ခဲႏုိင္ပါမယ္။ လွ်ပ္စစ္မီးအေနနဲ႔လည္း ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီႀကီးေတြက စိတ္၀င္စားၾကတယ္ဆိုေပမယ့္ အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ မီးစက္သံတခ်ဳန္းခ်ဳန္း ခုတ္ေမာင္းေနရဆဲပါ။ လမ္းတံတားအေနနဲ႔ အစိုးရဘတ္ဂ်က္ဟာ အလံုအေလာက္မရွိဘူးဆိုတာ သိရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ယူရဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။

ႏုိင္ငံေရး

    ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေပၚကို ေကာင္းက်ဳိးဆုိးက်ဳိး အမ်ားႀကီး သက္ေရာက္ေစပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ရခုိင္အေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဘာသာေရးျပႆနာေတြ၊ တရာဥပေဒစိုးမိုးမႈ စတဲ့အခ်က္ေတြဟာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကို တုိက္ရုိက္မဟုတ္ေတာင္ သြယ္၀ွက္အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိေနႏုိင္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနကေတာ့ အင္တာနက္ ကေန တဆင့္ အနည္းနဲ႔အမ်ား သိေနႏုိင္ၾကလို႔ အက်ယ္ခ်ဲ႕ၿပီး မေရးလိုေတာ့ပါ။

ျမန္မာကေတာ့ ျမန္မာပဲ

    အထက္ပါ ထည့္စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ခက္ခဲႏုိင္မယ္လို႔ ထင္ရေပမယ့္ တကယ္တမ္း ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္နဲ႔ ဆိုရင္ေတာ့လည္း အဆင္ေျပႏုိင္တာေတြ ရွိေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ကို ႏုိင္ငံျခား အေတြ႔အႀကံဳအခ်ဳိ႕ေပါင္းစပ္ၿပီး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဆင္ေျပႏုိင္မွာပါ။ ႏုိင္ငံျခားမွ အသိမိတ္ေဆြမ်ား ျမန္မာျပည္ျပန္သြားၾကၿပီး တခ်ဳိ႕လည္း အဆင္ေျပလို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပိုက္ဆံရွာရတာ လြယ္တယ္ ဆိုၾကသလို ျပန္သြားၿပီး အဆင္မေျပလို႔ ႏုိင္ငံျခား ျပန္ထြက္လာသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သိသေလာက္ ၾကားသေလာက္ စံုစမ္းလို႔ ရသေလာက္ ေရးထားတာျဖစ္လို႔ ျပည့္စံုလံုေလာက္မႈေတာ့ မရွိႏုိင္ပါ။ တကယ္တမ္း ႏုိင္ငံျခားကေန ျပန္ၿပီး အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြဆိုရင္ေတာ့ ဒီထက္ကို ပိုၿပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေျပာျပႏုိင္မွာပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းလဲမႈတို႔ရဲ႕ ေခတ္ဦးမွာ လက္ဦးမႈ ရယူထားႏုိင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့လည္း ေနာက္ပိုင္း အဆင္ေျပသြားႏုိင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရင္း . . .။

စည္သူ(သံလြင္)